فروش نرم‌افزار آزاد

برخی دیدگاه‌ها در مورد استثناهای فروش در مجوزهای نرم‌افزار آزاد مانند گنو جی‌پی‌ال نیز موجود هستند.

بسیاری از مردم بر این باورند که روح پروژه گنو بر عدم دریافت یا دریافت اندک پول (در حد جبران هزینه‌های تولید) برای توزیع کپی‌هایی از نرم‌افزار استوار است. این یک سوء تفاهم است.

در واقع ما کاربرانی که نرم‌افزار‌های آزاد را توزیع دوباره می‌کنند تشویق می‌کنیم که هر قیمتی که می‌توانند و یا می‌خواهند تعیین کنند. اگر این موضوع باعث تعجب شماست، لطفا ادامه مطلب را بخوانید.

واژه‌‌ی free دارای دو مفهوم عمومی است که یکی به آزادی اشاره دارد و دیگری به قیمت. وقتی ما از نرم‌افزار‌های آزاد صحبت می‌کنیم، منظور ما آزادی است نه قیمت (به سخنرانی آزاد فکر کنید نه آبجوی مجانی). بطور ویژه، بدین معنی که کاربر برای اجرای برنامه، تغییر دادن آن و توزیع دوباره برنامه (با اعمال تغییرات یا بدون آن) آزاد است.

برنامه‌های آزاد گاهی به طور رایگان و گاهی با قیمتی قابل توجه توزیع می‌‌شوند. غالبا یک برنامه به هر دو شکل مذکور از مکان‌های مختلف در دسترس است. برنامه با وجود قیمتی که برای آن تعیین شده همچنان آزاد است، زیرا کاربران در استفاده از آن آزادی دارند.

نرم‌افزار‌های غیر آزاد معمولا با قیمت بالا به فروش می‌رسند، اما گاهی ممکن است یک فروشگاه به شما یک کپی رایگان بدهد، این کار باعث آزاد تلقی شدن آن برنامه نمی‌شود. با قیمت یا بی قیمت، این برنامه غیر آزاد است برای اینکه کاربران در استفاده از آن آزادی ندارند.

تا وقتی که نرم‌افزار آزاد در ارتباط با ماهیت قیمت نیست بهای پایین نمی‌تواند باعث بوجود آمدن نرم‌افزار آزاد یا حتی چیزی نزدیک به آن شود. بنابراین اگر شما کپی‌هایی را دوباره توزیع می‌کنید می‌توانید قیمت قابل توجهی برای آن تعیین کرده و مقداری درآمدزایی کنید. توزیع دوباره نرم‌افزار‌های آزاد یک فعالیت خوب و قانونی است؛ اگر این کار را انجام می‌دهید می‌توانید به خوبی از آن سود ببرید.

نرم‌افزار‌ آزاد یک پروژه جمعی است و هر کس به آن وابسته است باید در جستجوی راهی برای همکاری در جهت پیشبرد جامعه باشد. به عنوان یک توزیع‌کننده یک راه برای کمک در این راستا سپردن بخشی از سود به پروژه‌های توسعه نرم‌افزار و یا بنیاد‌های نرم‌افزارهای آزاد است. از این راه شما می‌توانید به پشرفت دنیای نرم‌افزار آزاد کمک کنید.

توزیع نرم‌افزار‌ آزاد فرصتی جهت جذب سرمایه‌گذاری برای توسعه نرم‌افزارهای آزاد است. این فرصت را از دست ندهید.

در واقع برای جذب سرمایه‌گذاری‌ها نیازمند داشتن مبالغ بیشتری هستید. اگر قیمت خیلی کمی در نظر بگیرید، شما چیزی برای پشتیبانی از توسعه نرم‌افزار‌های آزاد نخواهید داشت.

آیا قیمت بالای توزیع‌ها به بعضی از کاربران صدمه وارد خواهد کرد؟

گاهی مردم چنین فکر می‌کنند که قیمت بالای توزیع‌ها ممکن است نرم‌افزار آزاد را از دسترس کاربرانی که پول کافی ندارند دور کند. در رابطه با نرم‌افزار‌های انحصاری قیمت بالا دقیقا باعث همین نتیجه می‌شود ولی برای نرم‌افزار‌های آزاد وضعیت متفاوت است.

تفاوت در این است که نرم‌افزار‌های آزاد به طور طبیعی در همه جا منتشر می‌شوند و راه‌های زیادی برای رسیدن به آنها وجود دارد.

محتکران حوزه نرم‌افزار، تمام اعمال شیطانی خود را به کار می‌برند تا مانع شما برای اجرای یک برنامه انحصاری، بدون پرداخت قیمت استاندارد، شوند. اگر این قیمت بالا باشد، باعث می‌شود استفاده از برنامه برای برخی از کاربران سخت شود.

در رابطه با نرم‌افزار‌های آزاد، کاربران مجبور به پرداخت بهای توزیع برای استفاده از آن نیستند. آنها می‌توانند کپی برنامه را از یک دوست دریافت کنند یا از دوستی که دسترسی به شبکه دارد کمک بگیرند. یا چندین کاربر می‌توانند به هم ملحق شوند و بهای یک ‌CD را بین خودشان تقسیم کنند و هر کدام به نوبت نرم‌افزار را نصب نمایند. وقتی نرم‌افزار آزاد باشد، قیمت بالای یک CD مانع بزرگی نخواهد بود.

آیا قیمت بالای یک توزیع باعث دلسردی در استفاده از نرم فزار آزاد خواهد شد؟

نگرانی دیگر مربوط به جلب محبوبیت نرم‌افزار آزاد در جامعه است. مردم فکر می‌کنند که قیمت بالای توزیع می‌تواند باعث کاهش تعداد کاربران شود، یا اینکه قیمت پایین می‌تواند باعث تشویق کاربران گردد.

این موضوع برای نرم‌افزار‌های انحصاری صدق می‌کند ولی برای نرم‌افزار‌های آزاد وضعیت متفاوت است. با وجود راه‌های بسیار برای تهیه کپی‌ها، قیمت توزیع‌ها تاثیر کمی بروی محبوبیت نرم‌افزار خواهد داشت.

در بلند مدت اینکه چه تعداد از مردم از نرم‌افزار آزاد استفاده کنند، بستگی به این خواهد داشت که نرم‌افزارهای آزاد چه کار‌هایی می‌توانند انجام دهند و یا چقدر برای استفاده ساده هستند. بسیاری از کاربران، آزادی را اولویت خود قرار نمی‌دهند؛ اگر نرم‌افزار آزاد پاسخگوی تمام نیاز‌هایشان نباشد ممکن است آنها به استفاده از نرم‌افزار‌های انحصاری ادامه دهند. اگر بخواهیم در بلندمدت تعداد کاربران را افزایش دهیم باید قبل از هر جیز نرم‌افزارهای آزاد بیشتری را توسعه دهیم.

یکی از بهترین راه‌ها برای رسیدن به این مهم این است که نرم‌افزار‌های آزاد مورد نیاز و یا راهنماهای آزاد را خودتان بنویسید. اما اگر توزیع را به جای نوشتن برنامه‌ها انتخاب کنید بهترین راه برای کمک کردن این است که سرمایه‌گذاری کنید تا دیگران برنامه‌ها را بنویسند.

عبارت فروش نرم‌افزار آزاد نیز می‌تواند گیج‌کننده باشد

به بیان واضح‌تر، فروش یعنی داد و ستد کالا در ازای پول. فروش یک کپی از یک برنامه آزاد قانونی است، و ما آنرا تشویق می‌کنیم.

هرچند وقتی مردم به فروش نرم‌افزار می‌اندیشند معمولا انحصاری کردن نرم‌افزار‌ها به جای عرضه آزاد آنها در ذهنشان نقش می‌بندد یعنی کاری که بیشتر شرکت‌ها انجام می‌دهند.

پس تا وقتی که مانند مطالب این مقاله، تفاوت را به دقت مشخص نکرده‌اید، ما پیشنهاد می‌کنیم از عبارت فروش نرم‌افزار اجتناب کنید و عبارت دیگری به جای آن انتخاب کنید. برای مثال می‌توانید بگویید "توزیع نرم‌افزار آزاد در ازای یک مبلغ"- که این عبارت ابهامی ندارد.

قیمت‌های پایین یا بالا و گنو جی‌پی‌ال

به استثنای یک وضعیت خاص، مجوز عمومی همگانی گنو (GNU GPL) پیش نیازی برای تعیین قیمت یک کپی از نرم‌افزار آزاد ندارد. توزیع شما می‌تواند رایگان، یک پنی، یک دلار یا میلیون‌ها دلار قیمت تعیین کنید. ابن به شما و بازار فروش بستگی دارد بنابراین اگر کسی حاضر به پرداخت میلیون‌ها دلار برای یک کپی نشد به ما شکایت نکنید.

تنها استثنا هنگامی است که کد منبع متناظر با نسخه باینری در دسترس قرار نمی‌گیرد. آنهایی که این کار را انجام می‌دهند از طرف گنو جی‌پی‌ال پس از درخواست کاربر ملزم به ارائه‌ کد منبع بدون وجود محدودیت برای قیمت آن هستند. آنها می‌توانند قیمتی تعیین کنند که خیلی بیشتر از حد توان باشد (مثلا میلیون‌ها دلار) و بدین گونه به انتشار کد منبع تظاهر کنند در حالیکه در واقع آن را پنهان کرده‌اند. بنابراین در این مورد ما مجبور به تعیین محدودیت قیمت برای تأمین آزادی کاربران هستیم. در وضعیت‌های معمول، چنین توجیهی برای محدود کردن قیمت‌ها وجود ندارد، بنابراین آنها را محدود نمی‌کنیم.

گاهی اوقات شرکت‌هایی که فعالیت‌هایشان خلاف بند‌های گنو جی‌پی‌ال است، خواهان مجوزی از طرف ما برای انجام کارهایشان هستند و در عوض وعده می‌دهند که مبلغی در ازای نرم‌افزار‌های گنو دریافت نخواهند کرد یا چیز‌هایی مانند این. اما آنها راه به جایی نخواهند برد. نرم‌افزار آزاد درباره آزادی است و تأکید بر جی‌پی‌ال دفاع از آزادی. وقتی ما از آزادی کاربران دفاع می‌کنیم، خودمان را درگیر مسائل متفرقه‌ای مانند قیمت تعیین شده برای یک توزیع نخواهیم کرد. مساله آزادی است، تمام مساله و تنها مساله.