Eseje i artykuły

Ta strona wymienia artykuły opisujące filozofię ruchu wolnego oprogramowania, która jest motywacją dla rozwijania przez nas wolnego systemu operacyjnego GNU.

My także mamy listę organizacji pracujących na rzecz wolności w rozwoju komputerów i komunikacji elektronicznej.

O wolnym oprogramowaniu

Wolne oprogramowanie to kwestia wolności: ludzie powinni mieć swobodę dysponowania oprogramowaniem na wszystkie sposoby, które są społecznie użyteczne. Oprogramowanie różni się od przedmiotów materialnych, takich jak krzesła, kanapki czy benzyna tym, że można je znacznie łatwiej kopiować i modyfikować. Te cechy sprawiają, że oprogramowanie jest takie użyteczne; uważamy, że użytkownicy oprogramowania powinni móc z nich czynić użytek.

• Czym jest Wolne Oprogramowanie?
• Dlaczego oprogramowanie nie powinno mieć właścicieli
• Dlaczego oprogramowanie powinno być wolne (To jest starszy i dłuższy esej o tym samym co wyżej)
• Dlaczego wolne oprogramowanie potrzebuje wolnej dokumentacji
• Sprzedaż wolnego oprogramowania jest w porządku!
• Kategorie wolnego i nie-wolnego oprogramowania
• FLOSS i FOSS
• Wolne oprogramowanie jest bardziej niezawodne!
• Gdy wolne oprogramowanie nie jest (w praktyce) lepsze
• Dlaczego „otwartemu oprogramowaniu” umyka idea wolnego oprogramowania
• Linux, GNU i wolność
• O Gnutelli
• Dlaczego szkoły powinny używać wyłącznie wolnego oprogramowania
• MyDoom i Ty
• 15 lat wolnego oprogramowania
• Ruch wolnego oprogramowania
• Twoja wolność potrzebuje wolnego oprogramowania
• Motywacje do pisania wolnego oprogramowania
• Środki, jakich mogą użyć rządy, by promować wolne oprogramowanie
• Nauka płynąca z Urugwaju

O systemie operacyjnym GNU

• Pierwsze ogłoszenie o powstaniu projektu GNU
• Manifest GNU
• Krótka historia projektu GNU
• Projekt GNU, dłuższy i bardziej kompletny opis projektu i jego historii.
• Czym jest Fundacja Wolnego Oprogramowania (FSF)?
• Dlaczego GNU/Linux?

O licencjonowaniu wolnego oprogramowania

• Ogólne informacje o licencjonowaniu oraz idei copyleft
• Rozmaite licencje i komentarze na ich temat
• Często zadawane pytania na temat licencji GNU
• Dlaczego nie powinniście użyć licencji Lesser GPL dla swojej kolejnej biblioteki
• Copyleft
• Dlaczego copyleft?
• Wydawanie wolnego oprogramowania a praca na uczelni
• Copyleft - pragmatyczny idealizm
• Pułapka Javascript – możliwe, że nieświadomie korzystacie z nie-wolnych programów na swoim komputerze każdego dnia – przez przeglądarkę internetową.
• Censorship envy and licensing [Zazdrość cenzury i licencjowania, artykuł po angielsku - przyp. tłum.]
• Pułapka X Window
• Problemy z licencją Apple
• Problem z licencją BSD
• Licencja Netscape Public License ma poważne wady. Starsza wersja tego artykułu jest także dostępna.
• Ruch wolnego oprogramowania i UDI
• To nie [Bill] Gates, to kraty, artykuł Richarda Stallmana opublikowany w BBC News w 2008 r.
• Czy Microsoft jest Wielkim Szatanem? Starsza wersja tego artykułu jest także dostępna.
• Proces antymonopolowy przeciw Microsoftowi a wolne oprogramowanie
• O werdykcie sądowym w sprawie Microsoftu
• Nowy monopol Microsoftu
• Oby CodePlex nie wywoływał konsternacji
• Problemy związane z licencją systemu Plan 9
• Nowa licencja biblioteki Motif
• Korzystanie z GNU FDL
• GNU GPL i Amerykański styl życia
• GNU GPL i Amerykańskie Marzenie
• O egzekwowaniu przestrzegania GNU GPL
• O sprzedawaniu wyjątków do GNU GPL
• Wolność czy władza?
• Możemy położyć kres załącznikom Worda
• Wolne, lecz w okowach — pułapka Javy. Chociaż Sun ponownie wydał platformę Java, na warunkach GNU GPL, opisana w artykule kwestia w dalszym ciągu jest istotna.
• Licencja na patent RTLinux zgodna z GPL

Prawo i zagadnienia prawne

Patenty

• Ochrona dla oprogramowania przed patentami
• Ponownie opracowane stanowisko FSF w sprawie proponowanej przez W3 Consortium polityki „wolnych od opłat” patentów.
• Jak chronić Prawo do pisania oprogramowania (bez względu na to, czy jest ono wolne czy nie).
• W procesie Felten v. RIAA naukowcy proszą sąd o orzeczenie, że Digital Millenium Copyright Act (DMCA) nie zabrania im publikowania rezultatów badań naukowych.
• Archiwum EFF „Własność intekletualna: przypadki związane z DVD i MPAA (Motion Picture Association of America)” [w języku angielskim].
• Reforma systemu patentowego nie wystarczy.
• O ochronie Europy przed patentami na oprogramowanie
• „Jednolity patent” mógłby znaczyć nieograniczone patenty na oprogramowanie w Europie
• Bojkotujcie Amazon!
• List o Amazon od RMS do Tima O'Reilly'ego
• Sequential Innovation, Patents, and Imitation [Sekwencyjna inowacja, patenty i imitacja, artykuł po angielsku - przyp. tłum.] to praca przedstawiająca model matematyczny ilustrujący negatywny wpływ patentów na postęp w dziedzinach takich jak informatyka.
• Niebezpieczeństwo z Hagi
• Przeciwko Europejskiej Dyrektywie Patentowej trochę zmieniona wersja artykułu Richarda Stallmana i Nicka Hilla opublikowanego pierwotnie w londyńskim The Guardian.
• Soft sell [Miękka sprzedaż, artykuł po angielsku - przyp. tłum.] to artykuł Richarda Stallmana opublikowany w The Guardian w 2005 r.
• Patent absurdity [Absurd patentowy, artykuł po angielsku - przyp. tłum.] artykuł Richarda Stallmana opublikowany w The Guardian w 2005 r.
• Anatomia trywialnego patentu autorstwa Richarda Stallmana.
• Zwalczanie patentów na oprogramowanie - w pojedynkę i wspólnie
• Patenty na oprogramowanie i patenty na literaturę pióra Richarda M. Stallmana. Jeśli mowa o patentowaniu technik artystycznych, to amerykański patent numer 6,935,954 obejmuje powodowanie, że postacie w grze zaczynają mieć halucynacje kiedy (zgodnie z grą) zaczynają tracić zmysły. Ten patent jest całkiem bliski hipotetycznym przykładom przytoczonym w artykule.
• Dlaczego na stronach WWW projektu GNU nie ma obrazków w formacie GIF? Chociaż to już w kontekście historycznym ilustruje niebezpieczeństwa patentów na oprogramowanie, z powodu tych konkretnych patentów nie ma już powodu do niepokoju. Informacje na temat zasad dotyczących GIF-ów, jakimi kierujemy się na naszej witrynie, można znaleźć w naszych wytycznych dotyczących witryny WWW.

Prawa autorskie

• Dlaczego nie podpiszę Public Domain Manifesto [Manifestu domeny publicznej - przyp. tłum.]
• Jak pomysły szwedzkiej partii piratów mają niepożądane konsekwencje dla wolnego oprogramowania
• Błędne interpretacje prawa autorskiego to kolejny esej Richarda Stallmana o słabych punktach popularnej argumentacji obrońców istniejącego prawa autorskiego.
• Przedłożone przez FSF, występującą jako amicus curiae, streszczenie sprawy Eldred v. Ashcroft przed Sądem Najwyższym USA
• Nauka musi „odłożyć prawa autorskie na bok”, kolejna praca Richarda Stallmana. Ukazała się w 2001 roku w Debatach miesięcznika Nature i wyjaśnia negatywny wpływ praw autorskich na postęp badań naukowych. Może także Was zainteresować The Public Library of Science, [Publiczna biblioteka wiedzy, strona po angielsku - przyp. tłum.] która jest poświęcona temu aby badania naukowe były ogólnie dostępne.
• Nowa ocena prawa autorskiego – społeczeństwo musi być górą
• Eldred v. Reno dotyczy ustawy, która przedłuża prawa autorskie o dodatkowe 20 lat.
• Wolność czy prawo autorskie? autorstwa Richarda Stallmana. Jest też dostępna starsza wersja tego eseju.
• Tłumaczenie na angielski sławnej decyzji Sądu Krajowego w Monachium, dotyczącej skuteczności i ważności prawnej GPL. Tłumaczenie wykonał Oxford Internet Institute.

Cyfrowe zarządzanie ograniczeniami

• Wyjaśnienie mojego błędu o prawie francuskim
• Problemem jest oprogramowanie kontrolowane przez programistę autorstwa Richarda Stallmana.
• „Postęp” infomatyczny: dobry i zły, autorstwa Richarda Stallmana.
• Sprzeciw wobec DRM, autorstwa Richarda Stallmana. Odpowiedź na kilka częstych pytań na temat DRM.
• Książki elektroniczne – wolność czy prawo autorskie, nieco zmieniona wersja artykułu Richarda Stallmana opublikowanego pierwotnie w Technology Review, w roku 2000.
• Książki elektroniczne muszą poszerzać naszą wolność, a nie ją ograniczać
• Czy możesz ufać swojemu komputerowi?, praca Richarda Stallmana o inicjatywach tzw. „trusted computing” (godnej zaufania techniki komputerowej).
• Prawo do czytania – krótkie opowiadanie antyutopijne autorstwa Richarda Stallmana.

Termin propagandowy „własność intelektualna” [intellectual property]

• Ciekawa Historia Komongistanu (Rozrywanie terminu „własność intelektualna)”
• Nie pozwólcie, żeby „własność intelektualna” wypaczyła Wasz etos, autorstwa Richarda Stallmana.
• Komentarz Richarda Stallmana na temat opublikowanego przez ICLC wezwania do odrzucenia Dyrektywy o Egzekfowaniu Własności Intelektualnej
• Richard Stallman napisał recenzję rozprawy Boldrina i Levine'a „Argumentacja przeciw własności intelektualnej”
• Powiedziałeś „własność intelektualna”? To zwodnicza fatamorgana. Esej Richarda Stallmana na temat prawdziwego znaczenia określenia „własność intelektualna”.

Usługi sieciowe

• Usługi sieciowe nie są ani wolne ani niewolne: poruszają inne zagadnienia artykuł Richarda Stallmana.
• Komu tak naprawdę ten serwer służy? Richarda Stallmana opublikowany w Boston Review. [artykuł po angielsku – przyp. tłum.]

Zagadnienia społeczne i kulturowe

• Neutralność technologiczna i Wolne oprogramowanie Richarda Stallmana
• Inwigilacja a demokracja, Richarda Stallmana.
• Niewolne, okute DRM'em gry na GNU/Linuksie: dobre czy złe? Richarda Stallmana.
• Digital economy bill: One clown giveth and the other clown taketh away [Ustawa o cyfrowej gospodarce: jeden klown daje a drugi klown zabiera, artykuł po angielsku – przyp. tłum.] Richarda Stallmana.
• Czy włączanie do świata cyfrowego jest dobre? Jak możemy się upewnić aby było? Richarda Stallmana.
• Światowy Szczyt Społeczeństwa Informacyjnego
• Ochotnicy/specjaliści od szyfrowania są potrzebni w krajach nie posiadających ograniczeń eksportowych
• Jak chronić swobodę wypowiedzi, prasy i gromadzenia się w Internecie.
• Chroń prywatność poczty, kampania aby sprzeciwić się proponowanym przepisom aby poczta w USA zbierała prywatne dane od klientów.
• Dlaczego powinniśmy walczyć z UCITA
• Wolne oprogramowanie i (e-)rządy, artykuł z The Guardian autorstwa Richarda Stallmana (pierwotnie opublikowany jako „Second Sight” [Jasnowidzenie].
• Free Software and Sustainable Development, [Wolne oprogramowanie i zrównoważony rozwój, artykuł po angielsku - przyp. tłum.] krótki artykuł Richarda Stallmana o używaniu oprogramowania własnościowego do rozwoju kultury.
• Zatrzymajcie kontrolę nad Waszym komputerem, aby to on Was nie kontrolował!
• Roztropny użytkownik starannie ocenia każdy scenariusz korzystania z Internetu
• Niebezpieczeństwo e-booków
• Czy są przypadki kiedy używanie niewolnego programu jest dobre? autorstwa Richarda Stallmana.

Różne

• Przypadki własnościowego oprogramowania, które robi paskudne rzeczy użytkownikom
• Zalety wolnego oprogramowania
• Usterka, której nikt nie ma prawo zrozumieć, Richarda Stallmana.
• Dziwny przypadek Suna nocną porą, Richarda Stallmana.
• SCO, GNU i Linux, pióra Richarda Stallmana, omawia, w jaki sposób proces SCO przeciw IBM dotyczy pracy projektu GNU. Prosimy o zaglądnięcie na stronę odpowiedzi FSF dla SCO, gdzie zamieściliśmy więcej informacji na ten temat.
• Oświadczenie FSF w odpowiedzi na propozycję ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie Microsoft vs. Stany Zjednoczone, przekazane Ministerstwu Sprawiedliwości USA na mocy Ustawy Tunneya.
• Konres Stanów Zjednoczonych grozi nowym rodzajem monopolu dotyczącego powtarzania informacji publicznie dostępnych.
• O prawidłowym sposobie opodatkowania DAT
• Cenzura mojego programu, Richard Stallman.
• Finansowanie sztuki a finansowanie oprogramowania, Richard Stallman.
• Android a wolność użytkowników
• Netscape a wolne oprogramowanie

Terminologia i definicje

• Wolny sprzęt i wolne projekty sprzętu
• Mylące słowa, których powinno się unikać.
• Dlaczego „otwartemu oprogramowaniu” umyka idea wolnego oprogramowania
• „Oprogramowanie open source” czy „wolne oprogramowanie”? (To jest starszy esej o tym samym co poprzedni.)
• Richard Stallman napisał list do redaktora Dr. Dobb's Journal w czerwcu 2001 roku wyjaśniając szerzej różnice między ruchem Wolnego Oprogramowania a ruchem Open Source.
• Kategorie wolnego i nie-wolnego oprogramowania
• Co to oznacza, że komputer jest lojalny?
• Tłumaczenia terminu „free software”
• Dlaczego nazywać to Swindle

Podtrzymywanie wolności oprogramowania

• 20 lat Społeczności Wolnego Oprogramowania. Wielki, choć nie całkowity, sukces – co dalej?
• Dziękuję, Larry McVoy, autorstwa Richarda Stallmana.
• Przemóc bezwładność społeczną, Richarda Stallmana.
• Unikanie rujnujących kompromisów
• Wolne oprogramowanie jest ważniejsze niż kiedykolwiek

Humor związany z filozofią

• Humor związany z naszą filozofią. Nie musimy być poważni przez cały czas.