BSD Lisans Sorunu

yazan Richard Stallman

Özgür yazılım lisansının iki ana kategorisi copyleft ve copyleft olmayan şeklindedir. GNU GPL gibi copyleft lisanslar, programların değiştirilmiş sürümlerinin de özgür yazılım olması konusunda ısrarcıdır. Copyleft olmayan lisanslar bu konuda ısrar etmez. Tüm kullanıcıların özgürlüğünü koruduğu için copylefti öneriyoruz, ancak copyleft olmayan yazılımlar da özgür yazılım olabilir ve özgür yazılım topluluğu için yarar sağlayabilir.

Expat lisansı, FreeBSD lisansı, X10 lisansı, X11 lisansı, ve iki BSD (Berkeley Yazılım Dağıtımı) lisansları gibi bir çok basitçe copyleft olmayan özgür yazılım lisansı türü var. Anlatım ayrıntıları dışında çoğu eşdeğerdir, ancak 1999'a kadar BSD için kullanılan lisansın özel bir sorunu vardı: “rahatsız edici BSD tanıtım şartı”.Yazılımdan söz eden her tanıtımın belirli bir cümle içermesi gerektiğini söylüyordu:

3. Bu yazılımın özelliklerinden veya kullanımından söz eden tüm tanıtım malzemeleri şu bildirimi göstermelidir: Bu ürün Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley) ve katkıda bulunanlar tarafından geliştirilmiş yazılım içeriyor.

Başlangıçta rahatsız edici BSD tanıtım şartı sadece Berkeley Yazılım Dağıtımında kullanıldı. Bu herhangi bir soruna neden olmamıştı, çünkü bir tanıtıma bir cümle eklemek pratik açıdan büyük bir zorluk değildi.

BSD benzeri lisansları kullanan diğer geliştiriciler (Kaliforniya Üniversitesi'ne atıfta bulunan cümle de dahil olmak üzere) BSD tanıtım şartını birebir kopyalamış olsalardı, sorunu daha da büyütmezlerdi.

Ancak, doğal olarak, diğer geliştiriciler maddeyi birebir kopyalamadı. İfadeyi “Kaliforniya Üniversitesi” yerine kendi kurumları veya kendi isimleri ile değiştirdiler. Sonuç çok sayıda farklı cümle gerektiren çok sayıda lisans oldu.

İnsanlar bu tür programları bir işletim sisteminde bir araya getirdiğinde, sonuç çok ciddi bir sorundur. Bir yazılım sisteminin her biri farklı bir yazar veya yazar grubunu adlandıran 75 farklı cümle gerektirdiğini düşünün. Bunu tanıtmak için tam sayfa bir ilana ihtiyacınız olacaktır.

Bu olmayana kestirim gibi görünebilir, ama hakikattir. NetBSD'nin 1997 sürümünde bu cümlelerden 75 tanesini saydım. (Neyse ki NetBSD bunları eklemeyi bırakmaya ve kaldırabileceklerini kaldırmaya karar verdi.)

Bu sorunu çözmek için “boş zamanlarımda” BSD tarzı lisans kullanan geliştiricilerle konuşuyorum ve onlara tanıtım şartını kaldırıp kaldırmayacaklarını soruyorum. Aşağı yukarı 1996 yılında FreeBSD geliştiricileriyle bu konuda konuştum ve tanıtım şartlarını kendi kodlarından kaldırmaya karar verdiler. Mayıs 1998'de Utah Üniversitesi'ndeki Flick geliştiricileri bu şartı kaldırdı.

Kaliforniya Üniversitesi'nden Dean Hal Varian şartı sahiplendi ve yönetim ile birlikte savundu. Haziran 1999'da, iki yıllık tartışmaların ardından, Kaliforniya Üniversitesi bu şartı BSD lisansından çıkardı.

Bu nedenle, artık tanıtım şartını içermeyen yeni bir BSD lisansı var. Ne yazık ki bu, tanıtım şartının mirasını ortadan kaldırmıyor: BSD'nin bir parçası olmayan birçok paketin lisanslarında hala benzer şartlar var. BSD lisansındaki değişikliğin eski BSD lisansını taklit eden diğer paketler üzerinde hiçbir etkisi yok; onları sadece yazan geliştiricileri değiştirebilir.

Fakat Berkeley'in öncülüğünü daha önce takip ettiklerine göre, belki de Berkeley'in politika değişimi bazılarını lisanslarını değiştirmeye ikna edecektir. Sormaya değer.

Dolayısıyla, hala tanıtım şartıyla birlikte BSD lisansını kullanan gözde bir paketiniz varsa, lütfen bakım sorumlusundan bu web sayfasına bakmasını ve değişikliği yapmayı düşünmesini sağlayın.

Ve eğer bir programı copyleft olmayan özgür bir yazılım olarak yayınlamak istiyorsanız, lütfen tanıtım şartını kullanmayın. Bu nedenle, BSD lisansını (hala eski sürümüne sahip olabilecek) birtakım yayınlanmış paketlerden kopyalamak yerine, lütfen Expat veya FreeBSD gibi diğer her şeye izin veren lisanslardan birini kullanın.

Ayrıca “BSD stili” terimini kullanmayarak ve sanki sadece bir tane varmış gibi gösteren “BSD lisansı” demeden farkındalığın yayılmasına da yardımcı olabilirsiniz. Görüyorsunuz, insanlar copyleft olmayan tüm özgür yazılım lisanslarına “BSD tarzı lisanslar” diye işaret ettiğinde, copyleft olmayan bir özgür yazılım lisansı kullanmak isteyen bazı yeni özgür yazılım geliştiricileri, kendi yazılımları için alınabilecek lisansın BSD Lisansı olduğunu düşünebilirler. Üstelik kasten olmasa da, sadece tesadüfen, lisansı tanıtım şartıyla kopyalayabilirler.

Copyleft olmayan lisansın belirli bir örneğini belirtmek istiyorsanız ve özel bir tercihiniz yoksa, lütfen özel bir sorunu olmayan bir örnek seçin. Örneğin, “X11 tarzı lisansları” hakkında konuşursanız, insanları BSD lisanslarından birini rastgele seçerek risk almak yerine, tanıtım şartından kaçınmaya olanak veren X11'den kopyalamaya teşvik edeceksiniz.

Veya diğer copyleft olmayan lisanslar yerine önerdiklerimizden söz edebilirsiniz: patentlerle ihaneti önlemek için bir şart içeren Apache 2.0 lisansı gibi.

Özellikle BSD lisanslarından birinden söz etmek istediğinizde lütfen hangisi olduğunu, “özgün BSD lisansı” mı yoksa “değiştirilmiş BSD lisansı” mı olduğunu belirtin.

---

Daha sonra, özgün BSD lisansının dört maddesinden sadece ilk ikisiyle üçüncü bir BSD lisans türevi tanıtıldı. Biz bu lisansa “FreeBSD lisansı” diyoruz. Değiştirilmiş BSD lisansıyla oldukça benzer, GNU GPL ile uyumlu, gevşek, copyleft olmayan özgür bir lisanstır.