Omschrijving

Tux Paint is een multiplatform tekenprogramma speciaal gericht op kinderen. Kleine kinderen van 3 jaar oud hebben geen enkele moeite om hun weg te vinden in de duidelijke en intuïtieve interface. De grote knoppen zijn voorzien van een etiket en een icoon waardoor het kind ze makkelijk kan herkennen. In het midden van het scherm bevindt zich een wit canvas waar het kind op kan tekenen door middel van een breed spectrum aan gereedschappen en verfborstels. Als eerste kennismaking kan het kind omlijnde tekeningen inladen en vervolgens inkleuren, zoals in een kleurboek.

Het programma bevat alle veelgebruikte tekengereedschappen, zoals lijnen en borstels voor tekenen en kleuren met de vrije hand, meetkundige vormen, grootte wijzigen, een gom en de “Herhalen”- en “Ongedaan Maken”-functies. Ook wordt tijdens het tekenen geluid afgespeeld en is er speciaal “Magie”-gereedschap voor indrukwekkende effecten: regenboog, glitter, krijt, vegen, spiegelen en meer.

Naast het Magie-gereedschap is de andere favoriete functie van kinderen de “stempel”. Dit bevat een hele resem afbeeldingen en illustraties die op de tekening “gestempeld” kunnen worden, zoals planten en bloemen, dieren, vakantiekunst, planeten, en nog vele andere. Veel van deze stempels worden meegeleverd bij het programma. Andere stempels zijn beschikbaar als aparte verzamelingen, klaar om geïnstalleerd te worden. Veel gebruikers delen hun eigen kunstwerken om als stempels in het programma gebruikt te worden. Hier volgt een voorbeeld van een groep kinderen uit een Indiase school die dit voor elkaar kregen. Zo brengen ze de softwarevrijheid die het programma verzekert in de praktijk.

Tux Paint is beschikbaar in meer dan 80 talen, onder meer in minderheidstalen en in van-rechts-naar-links-talen. Dit grote aantal talen is het resultaat van bijdrages van gebruikers wereldwijd.

Om meer te weten: FSF Map, Officiële website van Tux Paint

Wie gebruikt het en hoe

Opmerkingen van thuisgebruikers en verhalen van scholen die gebruik maken van Tux Paint zijn terug te vinden op de officiële website. Volgens verslagen is het programma een van de meest nuttige instrumenten voor kinderen om bekend te raken met elementaire grafische computervaardigheden. Bovendien gebeurt dit in een voor kinderen uiterst aantrekkelijke omgeving. Het meest in het oog springende kenmerk dat Tux Paint boven andere gelijkaardige tekensoftware voor kinderen plaatst, is het feit dat het Vrije Software is. Dit betekent dat het programma geen beperkingen bevat, wat de gebruiker een reeks vrijheden aanbiedt. Eén voorbeeld van die vrijheden is dat de gebruiker het programma op zoveel werkplakken mag installeren als nodig, wat vooral voor scholen belangrijk is.

Een andere belangrijke vrijheid die Vrije Software waarborgt, is de vrijheid om het programma aan te passen. Zo kan het afgestemd worden aan de noden van de gebruikers. Ook zijn deze gebruikers vrij om de aangepaste versie te verspreiden. Het is dankzij deze vrijheid dat Tux Paint beschikbaar is in zoveel verschillende talen, inclusief die talen gesproken door minderheidsgroepen. Sterker nog, vertalingen in minder voorkomende talen werden aangeleverd door de gebruikers zelf. De reden hiervoor is dat bedrijven die niet-vrije software ontwikkelen hun beleid meestal afstemmen op basis van marktgrootte: als de markt niet groot genoeg is om winst te verzekeren, zijn ze meestal terughoudend om te investeren.

Een goed voorbeeld van het toepassen van softwarevrijheid in Tux Paint is het werk van 11- en 12-jarige leerlingen van de school VHSS Irimpanam in de Indiase provincie Kerala. Het werk bestaat uit het toevoegen van een reeks stempels aan het programma, op basis van foto's genomen door de leerlingen zelf. Ze namen foto's van inheemse bloemen en verwerkten de digitale afbeeldingen met het vrije GNU-afbeeldingsmanipulatieprogramma GIMP. Ze voegden er de naam van elke bloem aan toe, zowel in het Engels als in het Malayalam, de plaatselijke taal. Omdat Tux Paint een geluidsfunctie heeft, namen studenten ook met hun eigen stemmen de namen van de bloemen op in het Malayalam. Wanneer een van deze bloemen wordt gekozen om op het canvas gestempeld te worden, ziet en hoort de gebruiker de naam van de bloem in Malayalam. Bekijk en download de video en de SubRip-ondertitels.

Dankzij de vrijheid om het programma aan te passen, kon deze school een andere handige bijdrage leveren: de vertaling van de Tux Paint-interface in het Malayalam, de taal van de provincie Kerala.

Waarom

De vrijheid om het programma aan te passen is voor de school een belangrijk instrument bij het aanleren van elementaire grafische computervaardigheden, of zelfs bij het vermaken van kinderen. Ze gebruikten het om hen te tonen dat informatietechnologie niet iets is om aan onderworpen te worden, of iets dat de gebruiker opgedrongen hoort te worden. Het is daarentegen een instrument om gebruikers te dienen naargelang hun noden.

De vrijheid om het programma op alle computers van het Labo te installeren was eveneens belangrijk omdat de school over beperkte financiële middelen beschikt om in licenties te investeren. Door kopieën van de originele en van de aangepaste versie van het programma aan de leerlingen te verspreiden kon de school families ondersteunen die het financieel moeilijk hebben.

Resultaten

Het toevoegen van stempels aan Tux Paint was een opwindende en verrijkende ervaring voor de leerlingen. Eerst ontleedden ze hoe het programma werkt en hoe het invoeren van de stempels in het programma werkt. Vervolgens leerden ze hoe ze met dit specifieke kenmerk van het programma de stempels konden toevoegen en hoe ze dit zelf konden doen. Tijdens het bewerken van de afbeeldingen deden ze ook een diepere kennis op van GIMP. Het hele proces gaf hen de mogelijkheid om niet enkel nieuwe technische bekwaamheden aan te leren, maar ook om plaatselijke flora te herkennen en te waarderen. Maar het allerbelangrijkste dat ze leerden was dat iedereen, zelfs niet-programmeurs of kinderen, informatietechnologie kan beïnvloeden en verbeteren wanneer zij softwarevrijheid hebben.