مروری بر سیستم گنو

سیستم عامل گنو یک سیستم عامل کاملا آزاد بوده که به طور فزاینده‌ای با یونیکس سازگار می‌باشد. گنو مخفف «GNU's Not Unix» است. ریچارد استالمن اطلاعیه اولیه پروژه گنو را در سپتامبر ۱۹۸۳ منتشر کرد. نسخه کامل‌تر آن به نام اعلامیه گنو در سپتامبر ۱۹۸۵ منتشر شد که به چندین زبان ترجمه شده است.

نام «گنو» به این علت انتخاب شده است که تعدادی از نیازها را برطرف می‌کند؛ نخست، یک مخفف بازگشتی برای «GNU's Not Unix» است، دوم، یک کلمه واقعی است، سوم، آهنگ گفتن (یا خواندن) آن جالب است.

کلمه «آزاد» در «نرم‌افزار آزاد» به آزادی اشاره می‌کند، نه قیمت. شما برای به دست آوردن نرم‌افزار آزاد ممکن است مبلغی بپردازید یا نپردازید. در هر صورت، وقتی نرم‌افزار را در اختیار داشته باشید، چهار آزادی ویژه برای استفاده از آن خواهید داشت. آزادی برای اجرای برنامه برای هر منظوری؛ آزادی برای نسخه برداری از برنامه و هدیه دادن آن به دوستان و همکاران؛ آزادی برای اعمال تغییرات در برنامه به طور دلخواه، با داشتن دسترسی کامل به کدهای منبع؛ آزادی برای توزیع نسخه بهبود یافته و در نهایت کمک به ساخت جامعه. (اگر مجددا نرم‌افزار گنو را توزیع نمایید، می‌توانید برای کار فیزیکی انتقال یک نسخه مبلغی را دریافت کنید و یا آنها را به طور رایگان هدیه کنید.)

پروژه توسعه سیستم گنو، «پروژه گنو» نامیده می‌شود. در سال ۱۹۸۳ پروژه گنو به عنوان راهی برای بازگرداندن روح همکاری که در روزهای نخست در بین جامعه کاربران کامپیوتر وجود داشت ایجاد شد تا با از بین بردن موانع که توسط صاحبان نرم‌افزارهای انحصاری تحمیل شده بودند، یک بار دیگر همکاری را ممکن سازد.

در سال ۱۹۷۱ هنگامی که ریچارد استالمن کار خود را در دانشگاه MIT آغاز کرد، در گروهی که منحصرا از نرم‌افزار آزاد استفاده می‌کردند به کار پرداخت. حتی شرکت‌های کامپیوتری نیز اغلب نرم‌افزار آزاد توزیع می‌کردند. برنامه‌نویسان در همکاری با یکدیگر آزاد بودند و اغلب نیز همین کار را انجام می‌دادند.

در دهه ۱۹۸۰ تقریبا تمام نرم‌افزارها انحصاری بودند، به این معنی که مالک داشتند و مالکان آنها همکاری توسط کاربزان را منع می‌کردند که این کار ضرورت پروژه گنو را ایجاب می‌کرد.

تمام کاربران کامپیوتر به یک سیستم عامل نیاز دارند؛ اگر سیستم عامل آزادی وجود نداشته باشد، شما حتی نمی‌توانید بدون استفاده از نرم‌افزارهای انحصاری کار با کامپیوتر را شروع کنید. بنابراین اولین ضرورت در نرم‌افزار آزاد، وجود یک سیستم عامل آزاد است.

ما تصمیم گرفتیم تا سیستم عاملی منطبق با یونیکس بسازیم زیرا طراحی کلی آن قبلا محک خورده و قابل انتقال بود، و همچنین این سازگاری حرکت کاربران یونیکس به گنو را آسان می‌کرد.

یک سیستم عامل شبه یونیکس خیلی بیشتر از یک هسته است؛ و شامل کامپایلرها، ویرایشگرها، برنامه‌های قالب‌بندی متن، نرم‌افزارهای پستی و خیلی چیزهای دیگر می‌باشد. بنابراین نوشتن یک سیستم عامل کامل کار بسیار بزرگی است. ما در ژانویه ۱۹۸۴ شروع به کار کردیم. سالها به طول انجامید. بنیاد نرم‌افزار آزاد در اکتبر ۱۹۸۵ بیشتر برای جذب سرمایه جهت کمک به توسعه گنو تاسیس شد.

تا سال ۱۹۹۰ به تمامی اجزای اصلی سیستم عامل، به جز هسته دست یافتیم و یا آنها را نوشتیم. سپس لینوکس، یک هسته شبه یونیکس، در سال ۱۹۹۱ توسط لینوس تروالدز توسعه پیدا کرد و در سال ۱۹۹۲ یک نرم‌افزار آزاد شد. ترکیب لینوکس با سیستم تقریبا کامل گنو منجر به یک سیستم عامل کامل شد: سیستم گنو/لینوکس. تخمین زده می‌شود که هم‌اکنون ده‌ها میلیون نفر از سیستم‌های گنو/لینوکس، شامل اسلکور، دبیان، ردهت و غیره استفاده می‌کنند.

با این حال، پروژه گنو فقط به یک سیستم عامل محدود نشده است. ما در نظر داریم تا یک مجموعه کامل از نرم‌افزارها را ایجاد کنیم، هر آنچه که بسیاری از کاربران می‌خواهند داشته باشند. این موضوع شامل نرم‌افزارهای کاربردی نیز می‌شود. برای دیدن فهرست برنامه‌های کاربردی نرم‌افزار آزاد به شاخه نرم‌افزار آزاد مراجعه نمایید.

ما همچنین قصد داریم برای کاربرانی که در زمینه کامپیوتر مهارت ندارند نیز نرم‌افزار تهیه کنیم به همین جهت ما یک میز کار گرافیکی به منظور کمک به کاربران تازه‌کار در استفاده از سیستم گنو، ایجاد کردیم.

ما همچنین می‌خواهیم بازی‌ها و ابزارهای تفریح دیگری نیز ایجاد کنیم. تعدادی بازی آزاد هم‌اکنون در دسترس است.

نرم‌افزار آزاد تا کجا می‌تواند پیش برود؟ هیچ محدودیتی وجود ندارد، به جز زمانی که قوانینی مانند سیستم انحصاری، نرم‌افزار گنو را به طور کامل منع کنند. هدف نهایی فراهم کردن نرم‌افزارهای آزاد برای انجام تمام کارهایی که کاربران کامپیوتر می‌خواهند انجام دهند و در نتیجه مطرود کردن نرم‌افزارهای انحصاری می‌باشد.