Bill Gates ve Diğer Komünistler

yazan Richard Stallman

Bill Gates, CNET ile pek çok apayrı yasayı kapsayan bir terim olan “fikrî mülkiyet” başlığı altında patentleri tartıştı. Tüm bu yasalara sınırsız destek vermeyen herkesin Komünist olduğunu söyledi. Komünist olmadığım ancak yazılım patentlerini yerdiğim için bu karalamanın bana yönelik olabileceğini düşündüm.

“Fikrî mülkiyet” terimi, hakkında tek görüş olamayacak kadar geniştir. Gereksinimleri ve etkileri tamamen farklı olan telif hakkı yasası, patent yasası ve diğer çeşitli yasaları bir araya getirir. Dolayısıyla “fikrî mülkiyet” terimini kullanan birisinin genellikle ya kafasını karışıktır ya da kafanızı karıştırmaya çalışmaktadır. Bay Gates neden bu konuları aynı kefeye koyuyor? Görmezden geldiği farklılıkları inceleyelim.

Yazılım geliştiricileri, telif hakkı yasasına karşı öfkeli değildir çünkü bir programın geliştiricisi, programın telif hakkına sahiptir: Programcılar, kodu kendileri yazdıkları sürece hiç kimsenin onların kodunda telif hakkı yoktur. Yabancıların, onlara karşı geçerli bir telif hakkı argümanı olma tehlikesi yoktur.

Patentler, farklı bir hikayedir. Yazılım patentleri; programları veya kodu kapsamaz: Onlar, fikirleri (yöntemler, teknikler, özellikler, algoritmalar vb.) kapsar. Büyük bir program geliştirmek, binlerce fikrin birleştirilmesini gerekli kılar ve bunlardan birkaçı, yeni olsa bile geri kalanı her durumda geliştiricinin gördüğü programlar gibi başka kaynaklardan gelmiş olmalıdır. Bu fikirlerin her biri başkası tarafından patentlenebilseydi, her büyük program büyük olasılıkla yüzlerce patenti ihlal ederdi. Büyük bir program geliştirmek, yüzlerce potansiyel hukuk davasına maruz kalmak demektir. Yazılım patentleri; yazılım geliştiricileri ve kullanıcılar için bir tehlikedir. Patent yasası programın yürütülmesini kapsadığından ötürü kullanıcılar da dava edilebilir.

Birkaç şanslı yazılım geliştiricisi, tehlikenin çoğundan kaçınır. Bunlar genellikle her biri binlerce patente sahip olan ve birbiriyle çapraz lisanslama gerçekleştiren büyük şirketlerdir. Bu, onlarla aynı şekilde davranamayacak durumda olan daha küçük rakiplerine göre bir avantaj sağlar. Bu nedenle yazılım patentleri için kulis yapanlar genellikle büyük şirketlerdir.

Bugünün Microsoft'u, binlerce patentle büyük bir şirkettir. Microsoft mahkemede MS Windows için ana rekabetin “Linux,” (özgür yazılım GNU/Linux işletim sistemini kastediyorlar) olduğunu olduğunu söyledi. Sızan şirket içi belgeler, Microsoft'un GNU/Linux'un geliştirilmesini durdurmak için yazılım patentlerini kullanmayı amaçladığını söylüyor.

Bay Gates, spam sorununa yönelik çözümü için yanıltıcı reklam yapmaya başladığında bunun, genel ağın denetimini ele geçirmek için patentleri kullanma planı olduğundan kuşkulanmıştım. Beklediğim gibi 2004'te Microsoft, IETF'ten Microsoft'un patentini almaya çalıştığı bir e-posta protokolünü onaylamasını istedi. Bu protokole ilişkin patent lisans politikası, özgür yazılımı tamamen yasaklamak için yazılmıştır. Bu posta protokolünü destekleyen hiçbir program özgür yazılım olarak, yani GNU GPL, MPL, Apache Lisansı veya herhangi bir başka özgür yazılım lisansı altında yayımlanamaz.

IETF, Microsoft'un protokolünü reddetti ancak Microsoft, büyük İSS'leri yine de bu protokolün kullanılması için ikna etmeye çalışacağını söyledi. Bay Gates sayesinde artık herkesin uygulayabileceği protokollerle açık genel ağın, Komünizm olduğunu biliyoruz: bu ağ, ünlü Komünist ajan, ABD Savunma Bakanlığı tarafından kuruldu.

Microsoft pazar nüfuzunu kullanarak, programlama sistemi seçimini fiilî bir standart olarak dayatabilir. Microsoft, kimi .NET uygulama yöntemlerinin patentini çoktan almış ve bu da milyonlarca kullanıcının devlet tarafından düzenlenmiş bir Microsoft tekeline yönlendirildiği kaygısını arttırmıştır.

Ancak kapitalizm, tekel demektir: En azından Gates tarzı kapitalizm öyle. Bay Gates; programın özgürleştirilmesi, karmaşık yazılım yazabilmek için özgürleştirilmesi gerektiğini düşünen insanların Komünist olduğunu söylüyor. Ancak bu Komünistler, Microsoft'un yönetim kurulu toplantı odasına bile sızdılar. Bill Gates, 1991'de Microsoft çalışanlarına şunları söylemişti:

İnsanlar bugünün fikirlerinin çoğu icat edildiğinde, patentlere nasıl sahip olunulacağını anlasaydı ve bu fikirleri patentleselerdi, endüstri bugün tam bir durgunluk içinde olurdu. … Kendisinin patenti olmayan müstakbel bir girişim, devlerin dayatmayı seçtiği ederi ödemek zorunda kalacaktır.

Bay Gates'in sırrı açığa çıktı: O da bir “Komünist”ti, o da Microsoft bu devlerden biri olana dek yazılım patentlerinin zararlı olduğunu kabul ediyordu. Artık Microsoft; size ve bana seçtiği ederi dayatmak için yazılım patentlerini kullanmayı amaçlıyor. Ve karşı çıkarsak Bay Gates bize “Komünist” diyecek.

Aşağılamadan korkmuyorsanız Özgür Bilgi Altyapısı Vakfı'nı ziyaret edin ve Avrupa'da yazılım patentlerine karşı mücadeleye katılın. Avrupa Parlamentosunu bir kez ikna ettik (sağcı Avrupa Parlamentosu üyelerinden bile destek aldık) ve sizin yardımınızla bunu yine yapacağız.