Özgür Yazılım Şarkısı'nı Yazmak

yazan Richard Stallman

Bu, Özgür Yazılım Şarkısı (Free Software Song)'nın yazılma öyküsüdür.

Özgür yazılım şarkısını büyük olasılıkla 1991 başlarında bir bilim kurgu toplantısındaki bir bilim kurgu şarkısı söyleme (filksinging) oturumunda yazdım. Bu bir “ozan grubu” oturumuydu, yani salonun çevresindeki herkesin ya şarkı söyleme ya da başka birisinden şarkı söylemesini isteme şansı bulması anlamına geliyordu. Daha yeni sıraya girmiştim ve orada 20 veya daha fazla kişi vardı, bu yüzden sıramın gelmesinin uzun bir zaman alacağını biliyordum. Bir bilim kurgu şarkısı (filksong) yazarak zaman geçirmeye karar verdim. Bu, aklıma gelen herhangi bir belirgin esinle başlamadığım anlamına geliyordu. Ne hakkında ve nasıl yazacağımı düşünmem gerekiyordu.

İlk önce kendime sordum, hangi konu hakkında olmalıydı? Özgür yazılımla ilgili hiçbir zaman bir bilim kurgu şarkısı (filksong) yazmadığımı fark ettim, bu yüzden böyle bir şarkı yazma zamanının geldiğini düşündüm.

Daha sonra kendime hangi ezgiyi kullanmalıyım diye sordum? Bulgar dans müziği kullanarak hiçbir zaman bir bilim kurgu şarkısı (filksong) yazmadığımı fark ettim, bu yüzden en azından bir kez kullanmanın iyi olacağını düşündüm. Sadi Moma'yı seçtim, çünkü çok hızlı veya karmaşık değildi ve şarkı söylemesi kolaydı.

Sıra tekrar bana gelene kadar şarkı hazırdı. Ben şarkıyı söyledikten sonra odada olan başka birisi, “Bu marşa benzer nitelikte. Richard Stallman'a göstermelisin.” dedi. (O yıl biraz ünlü olduğum ve toplantıda bir konuk olduğum zamandı.)

Ben de “Richard Stallman benim.” dedim.

O hemen “Ah, özür dilerim!” dedi.

“Özür dilemene gerek yok, böyle bir şeyin olması hep eğlenceli.” diye yanıtladım.

“filksong (bilim kurgu müziği)”, “folksong (halk müziği)” için bir yazım hatası olarak başladı ve terim, bilim kurgu hayranlığında bilim kurgu konuları veya ilginç veya komik olarak kabul edilen diğer herhangi bir konu ile ilgili şarkı söyleme pratiğine atıfta bulunmak üzere benimsenildi. Bu şarkıları söyleyen insanların kimileri ayrıca bazılarını yazıyor. Bu şarkıların birçoğu mevcut ezgilere yeni sözcükler koyuyor ve bu gibi bir şarkıya özgün şarkının bir “filk”i deniyor. Bu nedenle özgür yazılım şarkısı, Sadi Moma'nın bir “filk”idir.

“Those dirty licenses” (bu pis lisanslar) kelimelerinin özgür yazılım lisanslarına bir atıf ve tümüyle lisans olmasına karşı bir tiksinti olduğunu düşünenlerle karşılaştım. Bunun gerçekle hiç bir ilgisi yok.

Defetmeyi umduğum “pis lisanslar”, 1991 yılında kullanmaktan kaçınamadığımız özgür olmayan programların özgür olmayan lisanslarıdır. O zaman henüz özgür bir işletim sistemimiz olmadığı için kullanmaktan kaçınamıyorduk. Şimdi var ve kimilerimiz işletim sistemleri üzerinde özgür olmayan herhangi bir yazılım kullanmayı reddediyor. Bu pis lisansları defettik.

GNU GPL, özgürlüğümü savunan temiz ve ışık saçan bir lisanstır. Kullanıcılara özgür olmayan yazılımları kakalamaya çalışan insanlar ortadan kaybolana kadar, onlara direnmek için copylefte ihtiyacımız var.